Momenteel is de opaalkanarie in haar diverse verschijningsvormen een kleurslag die wereldwijd in de belangstelling staat, zie ook het uitstekend artikel van de voorzitter van het technisch comité AOB België Johan Van der Maelen in het juli-augustusnummer 2014 in het AOB tijdschrift ‘De Vogelwereld’.
Mede wegens mijn laatste twee bezoeken en keuring van het Braziliaans kampioenschap (2013 en 2014), waar zeer veel van de oude en nieuwe opaalvariaties werden aangeboden zal ik proberen mijn visie hierop weer te geven.
Wat is er momenteel gaande in de evolutie van de Opaalkanarie?
Momenteel zien we naast de ons bekende in de standaard beschreven vogels regelmatig exemplaren als opaal ingeschreven, maar in de verschijningsvorm afwijken van onze bekende vogels. Specifiek zien we geen blauwgrijs tussen de bestreping (zwartserie) en vooral ook een lichtere onderzijde van de vleugel en staartpennen, wat bij de oorspronkelijke (lees klassieke) opaalkanaries net andersom is. De desbetreffende vogels zijn uit de zwartopaalreeks, en in Brazilie vooral ook uit de bruinopaalserie.
Tijdens de laatste wereldkampioenschappen te Bari – Italie werd een aanzienlijk aantal van deze als zwartopaal ingeschreven vogels door tussenkomst van de voorzitter van de internationale keurmeesters organisatie (OMJ) NIET gekeurd. Bij de bruinopaalserie vonden geen diskwalificaties plaats, omdat bij deze vogels geen afwijkingen werden waargenomen en de vogels aan de standaard voldeden.
De opaalkanarie moet duidelijk in de standaard beschreven opaalkenmerken bezitten en die kenmerken in haar verschijningsvorm laten zien. Verschillende jaren geleden hebben we tijdens een gezamenlijke keuring al hierop gewezen waarbij onze Wilfried Deyaert terecht een behoorlijke puntenaftrek toepaste bij deze vogels met duidelijk mindere specifieke opaalkenmerken. Persoonlijk vond ik die vogels erg mooi en aantrekkelijk. Het betrof hier uitsluitend vogels uit de zwartopaal reeks. Terecht hebben we slechts één bijbel, namelijk de nationale of bij een COMwedstrijd een COM standaard.
De standaardeisen
De opaalmutatie werkt de ontwikkeling van melaninen tegen en concentreert de eumelanine onder de veer, wat samen met het optisch effect een grijsblauwachtig resultaat geeft. De onderzijde van de slag en staartpennen is donkerder dan de bovenzijde. Bij de zwartopaal schrijft de standaard maximale oxydatie voor en donkere hoorndelen op de gemelaniseerde grondkleur. Bij de bruinopaal een bruingrijsachtige bestreping op de eveneens gemelaniseerde grondkleur. Aldus de standaard.
De historie en persoonlijke ervaring tot op heden
De gemuteerde opaal uit de groenserie werd gepaard aan de klassieke groene kanarie. Het resultaat gaf zeer zwak lichtgrijs sterk verdunde melaninetekening, en donkere hoorndelen. (vaak gestimuleerd door bruidsluier, algen of andere voedingssupplementen)
Overigens, het zeer belangrijk te weten dat de eerste zwartopalen GEEN zwarte hoorndelen hadden!! Dus na kruising met de ons bekende groene kanarie werden de hoorndelen pas zwart! Omdat deze eerste opalen wel phaeomelaninebezit hadden is dit voor mij tevens een bewijs dat de donkere hoorndelen NIET alleen bepaald worden door het bezit van phaeomelanine maar dat een apart gen hiervoor in samenwerking met de phaeomelanine verantwoordelijk is.
Bij de paring opaal maal opaal werd de tekening duidelijker, herkenbaarder. Klassieke vogels met een grote hoeveelheid phaeomelanine brachten opalen voort die erg veel grijs lieten zien tussen de bestreping. Onder invloed van de huidige zwarte melanine vogels, de polymelanine of dubbelzwart vogels ben ik nog lang niet geheel zeker van het uiteindelijke eindresultaat.
Wat je in ieder geval ziet is een sterke verandering van de tekening naar zeer DONKERGRIJS. Het paren aan vogels uit de bruinserie geeft zeer duidelijk een donkerder ANTRACIETE verschijningsvorm met zeer LICHTE poten en snavel! Zwarte hoorndelen komen alleen voor indien men gebruik maakt van het verschijnsel Piel Negro. Op normale wijze is ook met behulp van allerlei toevoegingen donkere hoorndelen NIET mogelijk. Deze ervaringen deel ik met mijn vrienden Fritz Heiler en Rainer Bindschädel waarmee we deze materie al langer bestuderen.
Wat gebeurt er nu?
In Europa is men op weg naar maximale oxydatie met lange brede ononderbroken bestreping een richting ingeslagen waarbij de phaeomelanine voor een groot gedeelte is gereduceerd. Ook is de kwaliteit van deze vogels in de vederstructuur enorm vooruit gegaan. Het nieuwe feit doet zich zelfs voor, dat indien men een hedendaagse structuuropaal aan een klassieke niet opaal kruist er onmiddellijk een SLECHTE bevedering ontstaat.
Hoe anders was dit in het begin, ik herinner me nog de eerste opaalkanaries bij mijn grootvader, bij Asscheri, Brokmijer en De Blij in de zestiger jaren waarbij de veren alle kanten uitstonden. De huidige nieuwe uit de zwartserie gepaard met polymelanine vogels bezitten nog meer eumelanine naast de al of niet aanwezige sterk verminderde phaeomelanine.
Toch zitten er vogels in de zwartserie met zeer DONKERE hoorndelen en heldere (meng)-kleur tussen de bestreping. Dit zijn altijd intensieve exemplaren waarbij de klassieke blauwfaktor optimaal zijn werk doet en het ZICHTBARE phaeomelanine doet verminderen. Het is volgens mij de enige juiste wijze om de zwartopaal optima forma te brengen zolang de standaard donkere hoorndelen vereist. Het grote nadeel is dan dat je net als bij de klassieke zwartserie veel vogels moet kweken om uiteindelijk enkele top-tentoonstellings vogels te bekomen.
Ook selecteer ik de kweekvogels op vooral schimmel-poppen die naast veel eumelanine lijnen, ongelofelijk veel bruine phaeomelanine bezitten!! (Dit zijn vogels die niemand wil kopen, zelfs de opkoper niet, maar uiteindelijk de poppen die de absolute topvogels voortbrengen). Natuurlijk moeten deze vogels uit de z.g. dubbelzwartserie komen om aan het brede en lange pigment te komen. Vooral in Spanje zijn de laatste 3 jaar veel vogels uit Brazilië geimporteerd, die samen met Spaanse vogels ook al een speciaal beeld geven in de verschijningsvorm.
De eigenschappen en vererving probeer ik de komende jaren verder uit (waarschijnlijk allemaal mono-melaninevogels en zelfs azul zonder blauwfactor, waardoor er een totaal andere kleurvogel ontstaat.
De Mogno
Op 21 december 2012 heeft de BOF, Brasilian Ornitological Federation, via de president Luiz.F.F.Beraldi, de Mogno in de zwart-en bruinserie officieel als NIEUWE mutatie aangemeld. Deze prachtige vogels bezitten totaal geen zichtbaar phaeomelanine en hebben vooral in de intensieve vorm een machtige scherpe lange bestreping. De vogels bezitten ook in de zwartserie vleeskleurige bek en poten en zijn in totaliteit in de verschijningsvorm totaal afwijkend van de ons bekende huidige opaalkanarie. Ook hierbij geldt dat de onderzijde van de vleugel-en staartpennen lichter aan de onderzijde zijn. Persoonlijk merk ik op dat ik de vogels uit de zwartserie ondanks hun afwijkende onderzijde van de slag en staartpennen goed als opaalkanarie herkenbaar zijn.
De magnifieke bruine Mogno is naast de enorme hoeveelheid melanine te herkennen aan de duidelijk BRUINE verschijningsvorm, en NIET grijsbruin. De door mij voorgestelde vogels bezitten absoluut geen azulfactor. Er bestaan dus in de zwart en bruinserie vogels zonder zichtbaar bruin phaeomelanine die GEEN azul zijn.
De vogels verliezen hun bruin phaeomelanine simpel tijdens de rui (de azulfactor is voor mij een lichtbrekende optische factor, direct zichtbaar in het nest) Op geen enkele bekend zijnde wijze hebben tot nu toe nieuwe gen-introducties in de zwartserie mij bereikt. De onyxfactor zit op eenzelfde gen met de opaalfactor en is mogelijk via sijsinkruising tot stand gekomen, de jaspis zonder enige twijfel via de magellaansijs. Sijzensoorten hebben meestal geen bruin!
De azulfactor wordt door specialisten in binnen en buitenland een mutant genoemd, maar is voor mij ook zeker een door een andere vogelsoort, waarschijnlijk ook een sijs, in de kanarie terecht gekomen. Tevens zijn veel van deze eigenschappen, vaak buiten weten van de liefhebber, door aanschaf via bijvoorbeeld vogelbeurzen in onze kleurkanaries terecht gekomen. Op verzoek van het bestuur van de OMJ zullen de Mogno’s uit Brazilie in de reeks nieuwe mutaties in de verschillende zwart-bruine variaties inclusief in stamvorm ter beoordeling worden aangeboden tijdens het wereldkampioenschap te Rosmalen in Nederland.
Mutatie of alleen vogels die door evolueren zijn ontstaan?
Cruciaal in de beweringen of deze nieuwe vogels een nieuwe mutatie zijn, zal het feit zijn of de afzetting van de melaninen anders verloopt dan bij de klassieke ons bekende opaalkanaries, waardoor er duidelijk vaste wijzigingen aanwezig zijn. Toch wijzen bijna alle andere eigenschappen van deze prachtige vogels op een opaalevolutie. Natuurlijk besef ik heel goed dat ik met dit artikel nogal wat beweringen aan U voorleg en dat er ook andere inzichten op deze materie zijn.
V.v.N.K. primeur
Tijdens de aanstaande Technische Dag op 21 september 2014 zullen verschillende MOGNO-Kampioenen van het Braziliaans Kampioenschap worden besproken en aan U worden voorgesteld. Allen dus op post om deze unieke kans te benutten alvorens experten tijdens de komende Mondial de vogels zullen beoordelen, deze Top-Mogno’s als voorproefje bij ons te Geel op de V.v.N.K. jaarlijkse Technische Dag.
Sjaak de Jong – Breda (NL)
Dit artikel verscheen eerder in het driemaandelijks clubblad van de V.v.N.K. Geel (B)
